Rehabilitacja onkologiczna

Rehabilitacja onkologiczna

Rehabilitacja onkologiczna jest istotnym elementem terapii pacjenta z chorobą nowotworową, zarówno podczas całego procesu leczenia, jak i po jego zakończeniu. Z naszego artykułu dowiesz się, na czym polega rehabilitacja onkologiczna i jaką odgrywa rolę w interdyscyplinarnym procesie leczenia raka.

Cel i znaczenie rehabilitacji onkologicznej

Rehabilitacja onkologiczna jest procesem medyczno — społecznym skierowanym do osób, u których zdiagnozowano nowotwór złośliwy. Dotyczy to zarówno tych pacjentów, którzy przeszli przez leczenie onkologiczne (operacje chirurgiczne, chemioterapię, radioterapię), jak i chorych, u których leczenie onkologiczne dopiero się rozpoczyna.

Celem rehabilitacji onkologicznej jest przywrócenie zdrowia lub poprawa stanu psychofizycznego pacjenta z chorobą nowotworową. Rehabilitacja onkologiczna służy więc podniesieniu jakości życia pacjentów poprzez przywrócenie im sprawności fizycznej i równowagi psychicznej oraz wsparcie w powrocie do dawnej aktywności.

Rehabilitacja onkologiczna zgodnie z najnowszymi wytycznymi dotyczącymi leczenia raka, jest traktowana jako integralna część interdyscyplinarnego procesu leczenia pacjenta onkologicznego, bez względu na rodzaj i stopień zaawansowania nowotworu.

Jakie metody terapii wchodzą w skład procesu rehabilitacji onkologicznej?

Zadania oraz metody rehabilitacji onkologicznej nie są stałe i zmieniają się dynamicznie w zależności od rodzaju nowotworu, stopnia zaawansowania choroby oraz aktualnej fazy procesu leczenia.

Ponieważ celem rehabilitacji onkologicznej jest poprawa zdrowia, samopoczucia i jakości życia chorego, jej zadania realizowane są w kilku kluczowych obszarach.

Psychoedukacja i wsparcie psychologiczne

Psychoedukacja onkologiczna pacjenta i jego rodziny powinna być wprowadzana już na etapie diagnozy, by mogła pomóc przygotować się na leczenie, jego potencjalne skutki uboczne i możliwe zmiany w samopoczuciu.

Natomiast wsparcie psychologiczne w ramach rehabilitacji onkologicznej pomaga pacjentom radzić sobie z trudnymi emocjami w związku z groźną diagnozą, poprawiając ich samopoczucie i perspektywę na przyszłość. Terapia psychologiczna może mieć formę indywidualną, grupową czy też rodzinną, a chory podczas zajęć z terapeutą może nauczyć się technik pomocnych w radzeniu sobie ze stresem i lękiem, które często towarzyszą podczas choroby onkologicznej.

Przywrócenie sprawności

Istotnym elementem onkorehabilitacji jest przywrócenie (w miarę możliwości) sprawności, wytrzymałości, mobilności oraz koordynacji u pacjentów, których organizm ucierpiał z powodu leczenia raka.

W zależności od wskazań leczniczych i potrzeb chorego rehabilitacja może obejmować fizjoterapię, ćwiczenia i trening siłowy, terapię manualną, zajęcia logopedyczne czy warsztaty terapii zajęciowej. Warto wspomnieć, iż jeszcze niedawno panowało przeświadczenie, że stosowanie większości metod fizjoterapii (ze względu na ich bodźcowy charakter), może zaszkodzić choremu na raka. Jednak obecnie wiadomo, że ćwiczenia i masaże są bezpiecznym sposobem na przywrócenie zdrowia i sprawności pacjentom onkologicznym.

Techniki uśmierzania bólu

Zarządzanie bólem jest kluczowym elementem rehabilitacji onkologicznej, ponieważ ból o różnym nasileniu często towarzyszy chorym na raka. Proponowane pacjentom onkologicznym techniki zarządzania bólem dotyczą zarówno farmakologicznych, jak i niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu.

Te pierwsze obejmują stosowanie leków przeciwbólowych, od leków bez recepty, poprzez dostępną w Polsce marihuanę medyczną, po silne leki opioidowe. Farmakologiczne leczenie bólu, ze względu na możliwość reakcji składników leków przeciwbólowych i innych preparatów leczniczych, oraz ich działania niepożądane (w tym ryzyko uzależnienia) musi odbywać się pod stałym nadzorem lekarza.

Natomiast niefarmakologiczne leczenie bólu obejmuje różne techniki działające zarówno na ciało, jak i psychikę pacjenta i należą do nich m.in. fizjoterapia i aktywność fizyczna, masaż, techniki oddechowe i relaksacyjne.

Wsparcie dietetyczne

Problemy z właściwym odżywianiem są częstym skutkiem ubocznym leczenia chemioterapią. Pacjenci leczeni onkologicznie cierpią z powodu zaburzeń żołądkowo — jelitowych i bólu w obrębie układu pokarmowego.

Dlatego jednym z elementów rehabilitacji onkologicznej jest opieka dietetyka, który może wskazać, w jaki sposób radzić sobie z takimi problemami jak, nudności, trudności w połykaniu czy utrata apetytu. Dzięki czemu choremu może być łatwiej dostarczyć organizmowi wartościowych składników niezbędnych do walki z chorobą i utrzymać prawidłową wagę.

Wszystkie powyższe aspekty rehabilitacji onkologicznej są ściśle ze sobą powiązane i mają istotny wpływ na poprawę jakości życia pacjentów walczących z nowotworem. Pomagają im radzić sobie z leczeniem ciężkiej choroby, pozwalając na prowadzenie pełnego, aktywnego i satysfakcjonującego życia.

Rehabilitacja onkologiczna w ramach NFZ

Na oddziałach onkologicznych dostępni są fizjoterapeuci, psychologowie i dietetycy, którzy w pierwszych dniach po zabiegu lub innym leczeniu onkologicznym, pracują z pacjentem i uczą go, jak powinien o siebie zadbać.

Ponadto lekarz prowadzący leczenie pacjenta onkologicznego może wystawić skierowanie do odpowiedniej poradni zajmującej się poszczególnymi zagadnieniami wchodzącymi w skład rehabilitacji onkologicznej (do lekarza psychiatry nie trzeba mieć skierowania).

Jednak niestety w Polsce jest niewiele placówek, które zajmują się rehabilitacją onkologiczną w szerszym zakresie. Dodatkowym problemem jest fakt, że polskie ustawodawstwo nie zezwala na szybkie leczenie uzdrowiskowe w przypadku pacjentów onkologicznych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 05 stycznia 2012 roku w sprawie sposobu kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. 2012, poz. 14) w § 5 pkt 4 mówi, że przeciwwskazaniem do leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej jest czynna choroba nowotworowa oraz w zależności od rodzaju nowotworu określony w ustawie okres po zakończeniu leczenia.

Wytyczne specjalistów onkologów w sprawie rehabilitacji pacjentów onkologicznych się zmieniły lecz przepisy ustalone wiele lat temu zostały, mimo że nie zgadzają się z nimi fizjoterapeuci oraz onkolodzy.

Podsumowując, rehabilitacja onkologiczna jest kluczowym elementem holistycznego (całościowego) podejścia do leczenia onkologicznego i powinna być uwzględniana od momentu diagnozy, poprzez leczenie, aż do zakończenia leczenia lub w czasie prowadzenia terapii paliatywnej. Wielodyscyplinarny zespół specjalistów, lekarzy, fizjoterapeutów, dietetyków, psychologów może razem wprowadzić plan terapii, która wpłynie na poprawę zdrowia i jakość życia chorych na nowotwór.


Opublikowano

w

,

przez

Tagi:

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *